Μια «βιβλιοθήκη» εναντίον της προκατάληψης , ΤΟ ΒΗΜΑ, 4/8/2010

Θα θέλατε να διαβάσετε ένα βιβλίο για μια κωφή ηθοποιό; Ή μήπως θα σας ενδιέφερε η ιστορία ενός τετραπληγικού συγγραφέα ή ενός μετανάστη από το Αφγανιστάν; Μιας ακτιβίστριας της λεσβιακής κοινότητας ή ενός έλληνα αντιρρησία συνείδησης; Φανταστείτε τώρα όλα αυτά τα βιβλία να ζωντανεύουν μπροστά σας και να σας αφηγούνται με αφοπλιστική ειλικρίνεια την ιστορία της ζωής τους, απαντώντας σε όλες σας τις ερωτήσεις. Καλώς ήρθατε στη Ζωντανή Βιβλιοθήκη, μια διεθνή βιωματική βιβλιοθήκη η οποία- έπειτα από μία δεκαετία ύπαρξης στο εξωτερικό- έφτασε και στη χώρα μας. Τα βιβλία της δεν είναι φτιαγμένα από χαρτί, αλλά από σάρκα και οστά: είναι άνθρωποι που έχουν βιώσει τον ρατσισμό, την προκατάληψη ή το κοινωνικό στίγμα εξαιτίας ενός χαρακτηριστικού τους (π.χ. σωματική αναπηρία, εθνική προέλευση, σεξουαλικός προσανατολισμός κτλ.) και επιθυμούν να μιλήσουν ανοιχτά γι΄ αυτό στους «αναγνώστες» που επιλέγουν να «δανειστούν» το βιβλίο που ίδιοι ενσαρκώνουν. Ανθρωποςβιβλίο και αναγνώστης συζητούν για τριάντα λεπτά με απόλυτη ειλικρίνεια και χωρίς περιστροφές, μιλώντας για όλα αυτά που δεν λέγονται στην κοινωνία των προκαταλήψεων. Στόχος η εξάλειψη του ρατσισμού μέσα από την κατανόηση του διαφορετικού. Γιατί, σύμφωνα με το σύνθημα της Ζωντανής Βιβλιοθήκης, «η κατανόηση είναι το κλειδί για την ειρήνη και την αρμονία».

Η Ευανθία Πλαχούρα είναι μια κωφή ηθοποιός, μέλος του Θεάτρου Κωφών, η οποία εδώ και μερικούς μήνες αποφάσισε να μετατραπεί σε «ζωντανό βιβλίο» και να προσφέρει την προσωπική της ιστορία, τις δυσκολίες, τις μάχες και τα όνειρά της προς... δανεισμό! «Δεν ήταν εύκολο το να ανοιχτώ με ειλικρίνεια,αλλά άξιζε διότι βοήθησε και εμένα να ανακαλύψω τον όρο της ειλικρίνειας προς τον εαυτό μου. Είναι μια δυνατή εμπειρία, πρέπει να είσαι έτοιμος να μιλήσεις, να επικοινωνήσεις,να καθηλώσεις τον αναγνώστη μέσα σε μισή ώρα» σχολιάζει στο «Βήμα» η ίδια.

Αλλωστε (αν και έμπειρη ηθοποιός) η κυρία Πλαχούρα ομολογεί ότι η διαδικασία της «ανάγνωσης» της δημιούργησε έναν πρωτόγνωρο κόμπο στο στομάχι: «Οταν συνειδητοποίησα ότι θα με “διαβάζανε” με έπιασε το τρακ και σκεφτόμουν “Κι αν είμαι βαρετό βιβλίο;”. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποια ιδιαιτερότητα στη ζωή μου. Είμαι απλώς ένας άνθρωπος με αισθητηριακή αναπηρία. Η ιδιαιτερότητα απορρέει από το γεγονός του αποκλεισμού που δέχομαι λόγω αυτής της αναπηρίας. Δυστυχώς ακόμη και σήμερα υπάρχει η αντίληψη ότι οι περιορισμοί οφείλονται στο ειδικό χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου.Η αλήθεια είναι ότι οφείλονται στον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας με έμφαση στις ανάγκες όσων θεωρούνται “κανονικοί”» καταλήγει. Αγχος και τρακ δεν βιώνουν όμως μόνο τα «βιβλία», αλλά και οι «αναγνώστες». Η Μάγδα Λολιγιάννη, φοιτήτρια λογιστικής, στην πρώτη της εμπειρία ανάγνωσης επέλεξε να «διαβάσει» μια νέα δικηγόρο με μειωμένη όραση. «Στην αρχή είχα πολύ άγχος, ήθελα να είμαι πολιτικώς ορθή, να μη μου ξεφύγει τίποτα που θα μπορούσε να τη στεναχωρήσει ή να την εκνευρίσει. Σε κάποιο σημείο με σταμάτησε και μου είπε:“Μπορείς να μου πεις ό,τι αισθάνεσαι. Γι΄ αυτό είμαι εδώ! ”. Και τότε χαλάρωσα και μιλήσαμε επί της ουσίας, για όλα τα προβλήματα και τις διακρίσεις που έχει υποστεί. Εφυγα από την “ανάγνωση” με πολύ έντονες εντυπώσεις» λέει η ίδια στο «Βήμα».

«Στους αναγνώστες μας λέμε: “Μην τσαλακώσετε το βιβλίο σας, αλλά επιδιώξτε να διαβάσετε σε αυτό τη μεγαλύτερή σας προκατάληψη”. Με άλλα λόγια, σεβαστείτε το άτομο που σας μιλάει, αλλά ρωτήστε με ειλικρίνεια, χωρίς να ντρέπεστε,αυτά που πονάνε.Ελάτε αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερή σας προκατάληψη, με ό,τι σας ενοχλεί περισσότερο,και επιμείνετε εκεί» σχολιάζει στο «Βήμα» η κυρία Ζωή Κόκαλου , μέλος της συντονιστικής επιτροπής της βιβλιοθήκης. «Δεν υπάρχει άνθρωπος που να έχει εξαλείψει παντελώς τις προκαταλήψεις, όλοι κάνουμε έστω και κάποιες ρατσιστικές σκέψεις για τους συνανθρώπους μας. Η Ζωντανή Βιβλιοθήκηλοιπόνμας δίνει την ευκαιρία να τις αντιμετωπίσουμε κατά πρόσωπο με θάρρος και να τις δουλέψουμε» καταλήγει.